piątek 28 lis

Konferencja Od Kaspra Elyana do cyberprzestrzeni. 550-lecie druku w języku polskim

Aktualności

Przedstawiciele Pracowni Języka Staropolskiego, dr hab. Mariusz Leńczuk, prof. IJP PAN oraz dr Magdalena Klapper, wzięli udział w interdyscyplinarnej konferencji zorganizowanej przez Uniwersytet Wrocławski, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu oraz Bibliotekę Uniwersytetu Wrocławskiego, która odbyła się w dniach 26–28 listopada 2025 r. we Wrocławiu (https://phc.uni.wroc.pl/elyan550/).

W 1475 r. w drukarni Kaspra Elyana ukazały się Statuta synodalia Wratislavensia zawierające przepisy regulujące organizację Kościoła na Śląsku, a co ważniejsze, teksty trzech podstawowych modlitw (Ojcze nasz, Zdrowa Maryja i Wierzę w Boga), przeznaczone dla wiernych diecezji wrocławskiej, którzy nie posługiwali się łaciną. Podczas obrad można było usłyszeć owe modlitwy odczytane przez prof. dr. hab. Jana Miodka w dwóch wersjach – bliższej cechom fonetycznym średniowiecznej polszczyzny i czeszczyzny.

Statuty synodalne biskupów wrocławskich uznaje się za najstarszy drukowany zabytek języka polskiego. Jubileusz 550-lecia ich publikacji zgromadził we Wrocławiu specjalistów m.in. z zakresu historii książki, historii Kościoła oraz filologów. Prezentowali oni referaty dotyczące dziejów diecezji wrocławskiej w średniowieczu, początków i rozwoju drukarstwa na Śląsku, historii modlitw i modlitewników oraz wpływu słowa drukowanego na rozwój polszczyzny.

Wystąpienie dr. hab. Mariusza Leńczuka, prof. IJP PAN, przygotowane wraz z prof. dr. hab. Adamem Pawłowskim (UWr) oraz dr. Tomaszem Walkowiakiem, nosiło tytuł Modlitwa „Ojcze nasz” od średniowiecza do współczesności – stałość treści, zmienność formy. Dr Magdalena Klapper zaprezentowała referat pt. Na marginesie druku. „Catholicon”, „Vocabularius Ex quo” i „Breviloquus” w warsztacie staropolskich leksykografów.

Udział pracowników IJP PAN w konferencji został sfinansowany ze środków przyznanych w ramach zadania zleconego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Archiwum polszczyzny – opracowanie i publikacja kolejnych tomów leksykonów stanowiących bazę materiałową do badań nad polszczyzną dawną i współczesną w jej wielorakich odmianach”.

Ikona z ludzikiem do otwierania panelu kontrolnego WCAG
Aa+
Aa-
Ikona kontrastu
Ikona linku
Ikona skali szarości
Ikona zmiany na czytelne czcionki
Ikona resetu ustawień WCAG