Nagrody Komitetu Językoznawstwa PAN. Edycja 8. (2025)
16-10-2025 / Aktualności
Jest nam miło poinformować, że laureatką dorocznej nagrody Komitetu Językoznawstwa PAN w kategorii „praca naukowa z zakresu językoznawstwa opublikowana po raz pierwszy w roku poprzedzającym daną edycję konkursu” została dr hab. Anna Czelakowska za książkę „Wieloznaczność regularna rzeczowników w języku polskim”.
Monografia Anny Czelakowskiej Wieloznaczność regularna rzeczowników w języku polskim stanowi pierwsze całościowe i nowatorskie metodologicznie opracowanie zagadnienia polisemii systematycznej w polszczyźnie. Autorka, analizując liczne modele przesunięć semantycznych wyodrębnione na podstawie słowników i korpusu, formułuje tezę o heterogenicznym charakterze polisemii regularnej. W rezultacie proponuje i poddaje dyskusji nową klasyfikację zjawisk postrzeganych jako regularna wieloznaczność leksykalna, obejmującą dwa zasadnicze typy – polisemię derywacyjną i polisemię integralną. Książka ma również wymiar praktyczny – zarówno opracowany katalog, jak i analiza materiałowa z uwzględnieniem nowszych ujęć semantycznych mogą znaleźć zastosowanie w przyszłych opisach słownikowych.
Książka jest dostępna tutaj.
Natomiast nagrodę w kategorii „osiągnięcie w zakresie wytworzenia zasobów lub narzędzi językowych (np. słowniki, korpusy, bazy danych, przeszukiwalne edycje źródeł)” otrzymał zespół badawczy pod kierunkiem dr hab. Ewy Deptuchowej, prof. IJP PAN za projekt „Baza leksykalna średniowiecznej polszczyzny (do 1500 roku). Fleksja (2018–2024)”. Wykonawcami projektu byli: dr hab. Ewa Deptuchowa, prof. IJP PAN, mgr Mariusz Frodyma, dr Katarzyna Jasińska-Różycka, dr Magdalena Klapper, dr Tomasz Kolowca, dr Dorota Kołodziej, dr hab. Mariusz Leńczuk, prof. IJP PAN, dr Joanna Duska, dr Maria Bugajska, dr Jan German, mgr Beata Hejmo, dr hab. Iwona Nobis, dr Dariusz Piwowarczyk, mgr Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, mgr Maciej Godny.
Najważniejszym rezultatem badań jest internetowe narzędzie, które umożliwia prowadzenie kompleksowych analiz staropolskiej fleksji. Oprócz części słownikowej BLSP zawiera anotowany gramatycznie korpus językowy oraz bibliotekę staropolskich tekstów ciągłych (w transliteracji i transkrypcji). Projekt docelowo umożliwi opracowanie syntezy polskiej gramatyki historycznej.
Baza dostępna jest pod adresem: https://blsp.ijppan.pl/
Wszystkim badaczkom i badaczom serdecznie gratulujemy!
Wizyta prof. Katarzyny Sobolewskiej w Drohobyczu
06-10-2025 / Aktualności
W dniach od 30 września do 3 października 2025 r. na Wydziale Filologii Ukraińskiej i Obcej Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego w Drohobyczu składała wizytę dr hab. prof. IJP PAN Katarzyna Sobolewska.
30 września 2025 r. poprowadziła warsztat pt. Seksistowski język polski? Nie tylko o feminatywach, który cieszył się dużym zainteresowaniem publiczności i wywołał żywą reakcję studentek polonistyki.
1 października 2025 r. wygłosiła wykład pt. Koniec świata na Warmii i Mazurach. Trudne dziedzictwo pogranicza. Wystąpienie spotkało się z dobrym przyjęciem i gorzkimi refleksjami na temat rozpadu kultur w epoce wojen i totalitaryzmów.
Tego samego dnia w Galerii Sztuki Szkoły Plastycznej w Drohobyczu wystąpiła z opowieścią Żeromski dla opornych. W Roku Stefana Żeromskiego gawęda o człowieku i pisarzu. Gawędzie towarzyszyła wystawa fotograficzna będąca pokłosiem plenerów zorganizowanych przez polskiego fotografika i operatora filmowego Wojciecha Walkiewicza pt. Świętokrzyski i zakopiański Żeromski.
Poza wykładami i warsztatami Katarzyna Sobolewska odbyła spotkania z władzami Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego w Drohobyczu, w tym z rektorką prof. Walentyną Bodak, na których omawiano możliwości współpracy Uniwersytetu z IJP PAN.
https://dspu.edu.ua/news/vizyt-u-drogobyckomu-universyteti-profesorky-katazhyny-sobolevskoyi-z-polskoyi-akademiyi-nauk/
XXIV Międzynarodowa i Ogólnopolska Konferencja Onomastyczna (MiOKO)
30-09-2025 / Aktualności
W dniach 24-27 września 2025 roku odbyła się XXIV Międzynarodowa i Ogólnopolska Konferencja Onomastyczna (MiOKO). Tegoroczną edycję zorganizował Uniwersytet Śląski w Katowicach we współpracy z Komitetem Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk. Na Konferencji pojawiła się liczna reprezentacja Pracowni Onomastyki Instytutu Języka Polskiego PAN. Podczas otwierającej sesji plenarnej prof. Urszula Bijak wygłosiła referat „Toponimia a ekolingwistyka". Referaty prezentowane w sekcjach konferencyjnych obejmowały wystąpienie dr hab. Iwony Nobis „Mieszkam w Tucznej Babie - miejscu, którego nie znajdziesz na mapie. Czyli o toponimach niemapowych w lokalnym dyskursie językowym", referat prof. Małgorzaty Magdy-Czekaj „Fenomen nazw własnych w nazewnictwie chorób", odczyt prof. Halszki Górny „Dyskursywne znaki onimiczne w internetowych czasopismach o profilu społeczno-kulturalnym". Nasz Instytut reprezentował również mgr Łukasz Karpecki, który podczas wystąpienia „Zmapować zmienność krajobrazu: narzędzie do interaktywnej wizualizacji danych toponimicznych" zaprezentował aplikację tworzoną z lic. Pawłem Hermansdorferem. Podczas zamykającej sesji plenarnej uczestnicy konferencji wysłuchali referat prof. Katarzyny Skowronek i mgr Alicji Głębockiej „Wpływam na hip-hop jak Titanic na lodowiec". Tekstotwórcze, światotwórcze i więzotwórcze funkcje onimów w tekstach polskiego rapu (w perspektywie onomastyczno-socjologicznej)".
Konferencja była doskonale zorganizowana i przebiegała w znakomitej atmosferze, za co serdecznie dziękujemy Organizatorom z prof. Arturem Rejterem na czele.
Pragniemy poinformować, że kolejna XXV jubileuszowa Międzynarodowa i Ogólnopolska Konferencja Onomastyczna (MiOKO) odbędzie się w Krakowie we wrześniu 2027 r. i będzie organizowana przez Pracownię Onomastyki Instytutu Języka Polskiego PAN we współpracy z Wydziałem Filologicznym UJ.
