Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 10 lipca 2025 zmarła w wieku 84 lat prof. dr hab. Maria Strycharska-Brzezina, wybitna językoznawczyni, polonistka, autorytet w zakresie historii języka polskiego, kontaktów polszczyzny z innymi językami, socjolingwistyki i socjostylistyki, wieloletnia wykładowczyni Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Maria Strycharska-Brzezina urodziła się w roku 1940 w Chrzanowie. W roku 1957 rozpoczęła studia z filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po obronie pracy magisterskiej z zakresu historii języka polskiego została w roku 1962 zatrudniona w Pracowni Atlasu i Słownika Gwar Polskich Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Krótko była również związana z Pracownią Onomastyczną PAN. W październiku 1965 roku została zatrudniona na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przez pierwsze osiem lat pracowała w Katedrze Języka Polskiego Wydziału Filologicznego UJ, uzyskując stopień doktora nauk humanistycznych w roku 1971 po obronie pracy Studia nad językiem Franciszka Zabłockiego. Cz. I. Fonetyka autografów komedii, której skrócona wersja ukazała się jako monografia w roku 1974.

W roku 1973 przeniosła się do Katedry Językoznawstwa Ogólnego i Indoeuropejskiego. Stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych uzyskała w roku 1979 na podstawie dorobku naukowego i książki monograficznej Południowokresowa polszczyzna Żydów. Jesienią 1982 roku objęła stanowisko docenta w macierzystej katedrze. W tymże roku ukazała się Jej książka pt. Wariancja rodzaju gramatycznego rzeczowników nieżywotnych w potocznej polszczyźnie, za którą otrzymała nagrodę ministerialną. W latach 1986-1988 była kuratorem Katedry Językoznawstwa Ogólnego i Indoeuropejskiego, a w latach 1988-1991 pełniła tam funkcję kierownika Zakładu Językoznawstwa Ogólnego.

Maria Strycharska-Brzezina uzyskała tytuł i stanowisko profesora nadzwyczajnego nauk humanistycznych w roku 1990, a po dziewięciu latach – profesora zwyczajnego. W latach 2002-2005 pełniła funkcję kierownika Katedry Językoznawstwa Ogólnego i Indoeuropejskiego, a zarazem kierownika Zakładu Językoznawstwa Ogólnego w tejże Katedrze. Następnie przeniosła się do Katedry Edytorstwa i Nauk Pomocniczych na Wydziale Polonistyki UJ i pracowała tam do roku 2010.

Jest autorką stu kilkudziesięciu publikacji, w tym tak ważnych, jak cykl monografii Języki mniejszości narodowych w tekstach literackich i folklorystycznych , do którego zaliczają się: Polszczyzna Żydów (1986), Polszczyzna Niemców (1989) i Stylizacja huculska (1992). Ponadto opublikowała kilka monografii dotyczących stylizacji: Stylizacja rosyjska (Stylizacja językowa i inne ewokanty rosyjskości w utworach literackich ukazujących okres zaborów) (1997), Kozak ukraiński. Studium językowe (2005) i Socjolingwistyka a dzieje literatury polskiej. Studia nad stylizacją językową w utworach literackich (2009). Poza tym wydała prace istotne dla historii języka polskiego, jak wspomniane już Język Franciszka Zabłockiego (Fonetyka) (1974) i Wariancja rodzaju gramatycznego rzeczowników nieżywotnych w potocznej polszczyźnie (1982), a także Hieronima Floriana Radziwiłła diariusze i pisma różne (1998) i Polskojęzyczne podręczniki dla klasy I szkoły elementarnej w Królestwie Polskim drukowane grażdanką (2006).

Była członkinią wielu towarzystw naukowych polskich i zagranicznych, jak między innymi Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, Komisji Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk (przy Oddziale PAN w Krakowie), Komisji Wschodnioeuropejskiej Polskiej Akademii Umiejętności oraz Komisji Socjolingwistyki przy Międzynarodowym Kongresie Slawistów.